Sunday, January 4, 2015

Зам хэрэгтэй - Хурдны зам илүү хэрэгтэй

Надад нэг шийдэл байнаа. Улаанбаатар хотын замын түгжрэлийн асуудлыг шийдэх ямар нэгэн гарц хайж, бүтээн байгуулалт хиймээр байна. Өнөөдөр Улаанбаатарт зай талбай багатай, замыг өргөн болгох ямар ч боломжгүй гэж боддог олон хүн байж болох л юм. Одоо байгаадаа огтхон ч хүрэхгүйгээр зам, талбай байгуулах нөөц бололцоо бидэнд хангалттай байгаа юм. Энэ нь ямар шийдэл вэ гэхээр Улаанбаатар хотын дээгүүр зам барих явдал.
Япон улсад суралцаж байсны хувьд зай талбай багатай газар замын түгжрэлгүй байх гол асуудал нь хотын доторх хурдны зам нь дээгүүр нь явсан байдгийг маш сайн анзаарсан. Япончууд хурдны зам руу гарах, буух гэж ярьцгаадаг.
Манай Улаанбаатар харьцангуй жижигхэн хот. Бүр хамаагүй жаахан хот. Баруунаасаа зүүн тийшээ сунасан бүтэцтэй гол замтай. Нэг түвшинд огтлолцдог учраас замын түгжрэл үүсэх хамгийн сайн бүтэцтэй.
Токио хот доторх хурдны замууд нэг бол дээгүүр, эсвэл газар доогуур байдаг. Дээгүүр явж байгаа замууд 12 давхар байшингуудын дээгүүр ч баригдсан байдаг. Манайд төв зам дээгүүрээ баруунаас зүүн тийшээ барихад замд нь тааралдах саад ерөнхийдөө байхгүй дээ. Байсан ч дээгүүр нь хажуугаар нь өнгөрөөчихөж болно. Япончуудын барьж өгсөн нарны гүүр байна. Маш энгийн хийцтэй. Үүнийг л уртхан барьчихад манайд түгжрэлийн асуудал нэг их хөндөгдөхгүй юм шиг санагддаг. Багануудыг нь бариад төмрүүдийг нь холбочихвол бат бөхөөс гадна хугацаа хэмнэсэн чанартай замтай болох гээд байгаа юм. Нарны гүүр нь 262 метр, туслах замтайгаа нийлээд 1700 метр юм байна. 49.6 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий ийм гүүрийг 17 км ийг барилаа гэхэд ойролцоогоор 496 тэрбум төгрөг болох юм байна.
Хурдны зам хэрвээ барьчихвал түүнийг дагасан маш олон ажлын байр бий болно. Арчлалт, засвар, үйлчилгээ гэх мэтээр хөвөрч өгнө. Улсынхаа төсөвт 100 -н тэрбумаар нь 5 удаа төсөвлөхөд 5 жилийн дотор баригдчихна. Мэдээж барих хугацаандаа тааруулаад хэд хуваагаад төсөвлөчинхнө, эсвэл аль нэг гадаадын хөрөнгө оруулалт эсвэл зээлээр санхүүжүүлж болох юм. Зайсангаас Шарга Морьт хүртэл ч хурдны зам хэрэгтэй. Гэхдээ дандаа дээгүүр явдаг зам. Хэний ч өмчинд халдахааргүйгээр зохион байгуулж болно. Судалгааг нь л сайн хийчихвэл энэ бол маш боломжтой зүйл. Дараагийн ээлжинд Гурвалжингийн гүүрнээс Баянхошуу, Дүнжингараваас Дарь эх гэх мэтээр явчихвал бидний яриад байдаг хот тэлэлтийн асуудал өөрөө аяндаа шийдэгдчихнэ.
Алтанбулаг - Улаанбаатар - Замын Үүд чиглэлийн 1000 км хурдны замын төсөл гэх таатай мэдээ өнгөрсөн оноос чих дэлсээд байгаа билээ. 2 урсгалтай 4 эгнээ уг замыг 3.5 тэрбум ам. долларын өртөгөөр барих аж. Концессын гэрээгээр хэрэгжүүлэх энэ төсөл нь 30 жилийн дараагаар улсын мэдэлд үнэ төлбөргүй шилжих юм. Манай хойд хөрш АНУ болон ЕХ -ны улсуудтай харилцаа муудаж, улмаар БНХАУ -тай эдийн засгийн харилцаагаа илт идэвхжүүлж буй энэ үед манай зам яг цагаа олсон бүтээн байгуулалт байх болов уу. Урд, хойд хөршийн худалдааны эргэлт илт ихэснэ гэдэгт би хувьдаа маш итгэлтэй байна. Казакстанчууд тэнэг биш учраас томоохон амбицтай бодлого хэрэгжүүлж эхлэх нь гарцаагүй. Тэд ч мөн ОХУ, БНХАУ -г холбож чадна. Гэхдээ манай газар нутгаар дамжуулаад хоорондоо худалдаа хийх нь хамаагүй ашигтай гэж эдийн засагчид үздэг юм билээ. Тиймээс манайх өөрийн боломжоо гүйцэт ашиглах нь л чухал. Оросуудтайгаа, Хятадуудтайгаа дахиад ярилц Ерөнхийлөгчөө, дахиад очиж уулз. Энэ мэтчилэн манай улсад томоохон бүтээн байгуулалтууд хийгдээд эхэлвэл хэдхэн жилийн өмнөх эдийн засгийн өсөлтөндөө буцаад хүрч чадах нь гарцаагүй.


1 comment:

  1. Gudamj tosol geed 4 hurdnii zam ugaasaa barih geed ajil ni ehelchihsen bgaashd

    ReplyDelete